Ο Πολωνός ψυχολόγος Kazinierz Dabrowski έχει περισσότερο από άλλους ψυχολόγους ασχοληθεί με τα χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών. Κάπως έτσι, έχει προσδιορίσει 5 τομείς στους οποίους τα χαρισματικά παιδιά εκδηλώνουν «υπεραντίδραση» ή «υπερευαισθησία». Ένα παιδί που ενοχλείται από τις ραφές στις κάλτσες του ή που κλείνει τα αυτιά του όταν ξεκινά η ταινία στον κινηματογράφο… δεν αποκλείεται να είναι ένα χαρισματικό παιδί!
Ψυχοκινητική συμπεριφορά
Η υπερβολική ενέργεια και δραστηριότητα είναι ένα γνώρισμα που πιθανόν να χαρακτηρίζει ή να προδίδει ένα χαρισματικό παιδί. Κάποια παιδιά μάλιστα μπορεί εσφαλμένα να χαρακτηρίζονται ως παιδιά με σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής ενώ στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο μαζί τους. Συμπτώματα υπερβολικής δραστηριότητας ή υπερβολικής ενέργειας είναι:
• Ταχύτητα στην ομιλία
• Ανταγωνισμός
• Νευρικές συνήθειες ή τικ
• Η προτίμησή τους σε αθλήματα που τα θέλουν σε εγρήγορση
• Αϋπνία
• Παθιασμένη συμπεριφορά και έκφραση των συναισθημάτων χωρίς μέτρο
Των αισθήσεων…
Η αυξημένη ευαισθησία των 5 αισθήσεων: όραση, ακοή, αφή, οσμή και γεύση. Τα παιδιά αυτά μπορούν να αρρωστήσουν από μια έντονη μυρωδιά και να έχουν αναγωγές ή να αντιδράσουν πραγματικά παράξενα ενώ περπατούν ξυπόλυτα στην άμμο. Μάλιστα, η ευχαρίστηση που μπορεί να τους δώσει η υφή μιας συγκεκριμένης τροφής, δεν αποκλείεται να τα φέρει σε σημείο εθισμού μαζί της με αποτέλεσμα να θέλουν να τρώνε μόνο ή κυρίως αυτήν. Ακόμη, τα παιδιά αυτά έχουν μια ειδική σχέση με οτιδήποτε αισθητικά καλό. Η Τέχνη, η μουσική, η φύση, η ομορφιά μπορεί πραγματικά να τα ενθουσιάσει. Ομοίως έχουν μια απίστευτη επιθυμία για άνεση και ευχαρίστηση ενώ μπορεί να ενοχληθούν παράλογα πολύ από μια ετικέτα σε ένα ρούχα στο σημείο του αυχένα…
Διανοητικές ενδείξεις
Η διανοητική υπερβολή είναι το βασικότερο χαρακτηριστικό των χαρισματικών παιδιών. Η βαθιά περιέργεια, η αγάπη για γνώση και μάθηση, η ανάγκη να απαντώνται οι ερωτήσεις τους σε βάθος, η θεωρητική τους σκέψη και η τάση τους για υπερανάλυση… Πολλές φορές βασανίζονται προκειμένου να συγκεντρωθούν σε ένα μόνο θέμα και οι γονείς ή οι δάσκαλοι μπορεί αυτό να το μπερδέψουν με το σύνδρομο της ελλειμματικής προσοχής. Υπάρχει όμως μια πολύ πολύ μεγάλη διαφορά. Ένα παιδί με σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής δεν συγκεντρώνεται και δεν καταλήγει κάπου. Ένα χαρισματικό παιδί που δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, βγάζει πολλά διαφορετικά και συνήθως εύστοχα συμπεράσματα.
Η φαντασία τους…
Τα χαρισματικά παιδιά είναι συνήθως και υπέροχα ονειροπόλα. Μπορεί να ονειρεύονται ξύπνια ή πιο σωστά, όταν δεν κοιμούνται είναι που κάνουν και τα πιο τρελά τους όνειρα. Έχουν καλή αίσθηση του χιούμορ, έχουν φανταστικούς-ανύπαρκτους φίλους με ολοκληρωμένες προσωπικότητες, αγαπούν τη μουσική, την ποίηση, το θέατρο.
Τα συναισθήματά τους
Είναι συναισθηματικά ευαίσθητα πλάσματα. Συχνά μπορεί να μπερδέψουν κάποιον και κυρίως ως ενήλικες να χαρακτηριστούν με διπολική διαταραχή. Είναι ανήσυχα πλάσματα, νοιάζονται πολύ για τους άλλους και θέλουν να τους φροντίσουν. Ακόμη, μπορεί να έχουν αίσθηση ανεπάρκειας ή κατωτερότητας. Τα χαρακτηρίζει η φυσική συστολή και η μοναξιά τους που τόσο επιδιώκουν. Έχουν αυξημένη αίσθηση του σωστού και του λάθους, της αδικίας και της υποκρισίας, ισχυρή μνήμη αλλά και προβλήματα προσαρμογής.
